“Dầu động cơ càng đặc càng tốt” đó là suy nghĩ sai lầm mà không ít người sử dụng hay chủ phương tiện còn mắc phải. Không ít người lựa chọn cho chiếc xe yêu quý của mình những loại dầu động cơ đặc hơn để rồi thấy rõ sự xuống cấp của nó. Vậy nên bạn cần tìm hiểu ảnh hưởng độ nhớt dầu động cơ đến chiếc xe và thiết bị của mình.
Dầu nhờn đặc và loãng
Độ nhớt dầu động cơ thường được phân loại bởi SAE (Society of Automotive Engineers - Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Quốc tế). Dầu nhờn động cơ được chia thành dầu đơn cấp và dầu đa cấp. Dầu đơn cấp mùa đông như SAE 10W, 20W, 25W: con số phía trước đánh giá được khả năng làm việc ở nhiệt độ môi trường bên ngoài thấp (nhiệt độ âm - mùa đông), con số càng nhỏ dầu làm việc ở nhiệt độ âm càng sâu; chữ "W" viết tắt của từ "Winter" nghĩa là "Mùa đông". Dầu đơn cấp mùa hè như SAE 30, 40, 50: con số biểu hiện cho khả năng làm việc ở nhiệt độ môi trường cao (mùa hè), con số càng cao dầu làm việc ở nhiệt cao mô trường càng cao. Dầu đa cấp như 10W-40, 5W-30, 20W-50... mang tính chất của cả dầu mùa đông và dầu mùa hè. Ví dụ dầu SAE 10W-40 mang tính chất của dầu mùa đông SAE 10W và dầu mùa hè SAE 40
Ma sát - Mài mòn
Khi sử dụng dầu nhờn có độ nhớt cao hơn mức cần thiết càng cao tăng ma sát trong thiết bị. Điều này đơn giản là độ nhớt tăng làm tăng ma sát nội tại của những lớp dầu khi trượt lên nhau. Khi sử dụng dầu nhờn có độ nhớt thấp giúp giảm đáng kể ma sát trong động cơ. Nhưng độ nhớt quá thấp làm tăng nguy cơ gây mài mòn trong động cơ bởi màng dầu không đủ dày để phân tách hoàn toàn 2 bề mặt kim loại. Bạn hoàn toàn yên tâm về điều này, dầu động cợ hiện đại có độ nhớt thấp nhưng vẫn đảm bảo mức độ mài mòn tương đương với những loại dầu nhờn có độ nhớt cao hơn. Điều này có được là nhờ sự phát triển đột phá của các phụ gia chống mài mòn
Dưới đây là kết quả nghiên cứu về mài mòn trên 400 xe tải hạng năng với 30 triệu dặm khi sử dụng dầu động cơ có độ nhớt SAE 15W-40 và SAE 10W-30. Kết quả cho thấy rằng độ mài mòn của các động cơ bởi 2 cấp độ nhớt này là tương đương nhau.
Kết quả nghiên cứu của Shell về mức độ mài mòn Sắt (trên) và Nhôm (dưới) của động cơ khi sử dụng dầu SAE 15W-40 và dầu SAE 10W-30 (chấm đen là của dầu 15W-40; chấm đỏ và chấm vàng của của dầu 10W-30)
Hiện nay các nhà chế tạo (OEMs) đã khuyến cáo dầu động cơ cho thiết bị của họ với cấp độ nhớt giảm đi đáng kể. Với dầu động cơ diesel tải nặng (HDO) là SAE xW-30 hay thậm chí SAE xW-20, dầu xe máy (MCO) là SAE xW-30, dầu cho xe du lịch (PCO) là SAE xW-20, xW-18, xW-16, xW-12 hay thậm chí là xW-8
Làm sạch động cơ
Dầu nhờn có độ nhớt thấp hơn có độ linh hoạt cao hơn kết hợp với phụ gia tẩy rửa giúp lôi cuốn cặn bẩn tốt hơn so với dầu có độ nhớt cao, nhất là những vị kín, hẹp. Điều này bảo vệ cho động cơ kéo dài các chu kỳ bảo dưỡng và tăng đáng kể tuổi thọ sử dụng
Làm mát động cơ
Ngày nay những động cơ được chế tạo với thiết kế tăng khả năng làm mát cho động cơ, nhưng dầu động cơ vẫn đóng vai trò rất quan trong giúp giải nhiệt động cơ. Có ít nhất 40% nhiệt từ động cơ được giải phóng bởi dầu nhờn. Dầu nhờn có độ nhớt thấp có khả năng linh động hơn, có hệ số truyền nhiệt tốt hơn và tốc độ chảy nhanh hơn giúp động cơ thoát nhiệt nhanh hơn so với dầu có độ nhớt cao
Làm kín động cơ
Buồng đốt động cơ có áp suất cao yêu cầu dầu nhờn phải làm kín để giữ cho động cơ hoạt động ổn định, giảm hao tổn công suất hoặc dầu nhờn lọt vào buồng đốt. Dầu nhờn độ nhớt cao hơn có khả năng làm kín cao hơn nhờ lớp chất lỏng dày hơn. Nhưng bạn hãy yên tâm. Những động cơ hiện đại có thiết kế với khả năng làm mát tốt nên khe hở piston – xylanh cũng được chế tạo hẹp đi, đảm bảo các loại dầu loãng hơn vẫn làm kín tốt.
Những động cơ hoạt động lâu năm, một loại dầu đặc hơn so với loại dầu nguyên bản là cần thiết để đảm bảo động cơ hoạt động ổn định, tránh hiện tượng dầu lọt vào buồn đốt, cháy, tạo cặn và hao dầu
Bồ hóng
Dầu nhờn ít, nhiều luôn lọt vào buồng đốt qua các đường như xupáp hoặc séc-măng. Dầu nhờn càng có độ nhớt cao khi cháy sẽ tạo bồ hóng nhiều bởi các phân tử nặng rất khó cháy. Bồ hóng sinh ra gây bẩn đỉnh piston, tăng mài mòn động cơ, ngoài ra làm giảm tuổi thọ hệ thống tuần hoàn khí thải (EGR), hệ thống xúc tác của xe du lịch, hệ thống lọc bụi (DPF) của xe diesel tải nặng.
Cặn trên đỉnh piston
Tiếng ồn động cơ
Tiếng ồn phát ra từ động cơ nhất là từ xe cộ lưu thông trên đường đang từng ngày hủy hoại sức khỏe của những người sống xung quanh đường sá. Ô nhiễm tiếng ồn ở các thành phố lớn ngày càng trầm trọng. Ở nhiều nước tiên tiến đang tìm nhiều cách làm giảm ô nhiễm tiếng ồn từ những dòng xe đông nghịt. Một chiếc xe với động cơ hiện đại, chạy dầu nhờn loãng, hoạt động trơn tru hơn êm ái hơn góp phần giảm tiếng ồn
Hao dầu
Hai loại dầu nhờn cùng bản chất (dầu khoáng hay dầu tổng hợp) thì dầu có độ nhớt càng cao càng ít bị bay hơi do nhiệt (ít hao dầu). Dầu càng loãng càng hao dầu, nghĩa là bạn phải chú ý tới mức dầu trong các-te một cách thường xuyên hơn và châm dầu thường xuyên hơn nếu có sự thiếu hụt quá mức. Nhưng vấn đề này đã được giải quyết bởi những loại dầu gốc chất lượng cao (nhóm III, dầu PAO, dầu tổng hợp khác) rất ít bay hơi so với dầu khoáng thông thường ngay cả khi ở độ nhớt thấp. Đó là lý do tại sao dầu có độ nhớt thấp thường được pha chế từ dầu gốc cao cấp
Kiểm tra mức dầu trong động cơ
Giảm phát thải, tiết kiệm nhiên liệu
Một loại dầu nhớt loãng góp phần quan trọng giúp chiếc xe của bạn tiết kiệm nhiên liệu. Đó là lý do ngoài việc áp dụng những công nghệ giúp tiết kiệm nhiên liệu, những nhà chế tạo luôn khuyến cáo những loại dầu nhờn tiết kiện nhiên liệu cho động cơ của mình. Việc lựa chọn độ nhớt phù hợp cho chiếc xe yêu quý của bạn có thể giúp bạn tiết kiệm 2-5 % chi phí nhiên liệu. Chừng đó là quá dư giả để bạn sẳn sàng bỏ thêm chút ít chi phí sử dụng dầu nhờn chất lượng cao với độ nhớt phù hợp. Tất nhiên cùng chừng đó lượng khí thải được giảm xuống và bạn cũng là người góp phần bảo vệ môi trường
Nhiên liệu chính là tiền
Sử dụng dầu động cơ ở Việt Nam
Bạn cần sử dụng dầu động cơ có cấp độ nhớt đúng như theo khuyến cáo của nhà chế tạo (OEMs). Ngoài ra bạn cần có một số lưu ý điều kiện Việt Nam để lựa chọn dầu động cơ thích hợp. Bạn cũng cần lưu ý tới các yếu tố khác để chiếc xe của bạn luôn trong trạng thái tốt nhất: dầu phanh, nước làm mát, dầu cầu, dầu hộp số (hộp số sàn, tự động hay CVT), dầu thủy lực, mỡ….
Liên hệ với GS Việt Nam khi cần tư vấn về sử dụng dầu động cơ. Chúc bạn thành công!